Klassiek werk dit keer van Saint-Saëns die de “Dance Macabre” laat uitvoeren. Onderhand een beetje afgezaagd, maar de opname op een cd van Crystal Cable is overweldigend goed, heeft een enorm dynamisch bereik en kent een rijkdom aan instrumenten. Met dank aan de opstelling en de weergevers blijft het orkest op enige afstand staan. Percussie instrumenten zijn helder en duidelijk, ook qua plaatsing tussen de overige orkestleden. Pauken zwellen dreigend aan, waarna zachte passages niets missen aan overtuigingskracht. Geen moment verslapt de aandacht, waarna het orkest weer daverend mag invallen. De hoorn zorgt dat er van compressie geen sprake is en forse volumes worden zonder enig probleem verwerkt. In de ruimtelijke weergave blijven juist de pauken, bassen en cello in balans met de rest van het orkest. Daarna is het Janine Jansen met een Schubert Strijkkwintet in C D956, die het klassieke deel tijdelijk afsluit. Kleine geluiden zijn erg fraai, zoals die van een geplukte bas of de subtiele viool. Al met als leent de Peitho 405 zich voor veel soorten muziek, altijd heel levendig, soms een beetje ruw, waardoor het echt is en blijft. Klassiek gaat heel ver op het systeem, wat geen wonder is omdat klassieke muziek in het leven van Hay ook een grote rol speelt.



Doorspekt met definitie
Het is onderhand tijd om de “5” hoorn-tweeter te vervangen door de “3” dome tweeter. Er ontstaat een weergave die voor veel luisteraars meer herkenning zal brengen dan die van de hoorn. De weergave is gladder, gewoner, kleiner en compacter. De afstand tussen de luisteraar en het orkest neemt toe, al veranderen wij fysiek niets aan de plaats van de weergevers of de stoelen op de luisterplek. De woofer moet nu veel harder werken over een groter frequentiebereik en dat is te merken. De detailweergave neemt af ten opzichte van die met de hoorn, de beleving neemt naar mijn idee af. Met Janine Jansen nog vers in gedachten had de hoorn mogen blijven. Maar dat zal zeker ook met de smaak van de luisteraar te maken hebben. “Peel Me A Grape” van Diana Krall, uit de tijd dat ze nog echte muziek maakte, heeft een lekkere bite. Het dominante gedrag van de diva in deze opname is (h)eerlijk. Verstaanbaarheid lijkt niet hebben geleden onder de wisseling van de tweeter. Piano is puntig, de bas is strak en doorspekt met definitie. Zo had Krall moeten blijven, bewijst het Peitho 403 systeem. Hoeveel gladder en ronder de 403 tweeter is laat Ingram Washington op wederom een STS Digital opname beluisteren. Hij heeft een lekkere stem om een muzikale achtergrond te vormen in een restaurant. Ook de muziek is daar ook goed voor, bestaande uit eenvoudige, soepel swingende jazz. Met de hoorns teruggezet (405) verdwijnt dat restaurant idee volkomen naar de achtergrond. Attack is beter, een piano riedel komt ineens naar voren. De weergave blijkt rijker aan dynamiek te zijn, is plotseling warmer en tegelijk helderder. Nu vraagt Ingram wel de aandacht die hij behoort te krijgen.



Conclusie
Elke luidspreker is altijd een compromis, vaak zelfs ongeacht zijn prijs. Dat blijkt eens te meer met de Peitho serie van Hay-End Audio waarbij de tweeter verwisselbaar is. Gebruikt het type 405 een compressie driver met een hoorn, de 403 kent een dome tweeter. Tussen de twee tweeters zitten grote verschillen, die zich niet zo zeer laten uitdrukken in klankverschillen, maar juist in beleving, detailweergave en levendigheid. Het is aan de luisteraar om een eigen keuze te maken tussen de twee systemen. Mijn voorkeur gaat uit naar de hoorn, dat moge uit het bovenstaande verhaal duidelijk zijn geworden. Maar daarmee wil ik geen afbreuk doen aan de 403, want het 40x systeem an sich vertoont veel kwaliteit ongeacht de tweeter keuze. Een punt waar potentiele kopers wellicht ook aan moeten wennen is de uitstekende laagweergave, die diep genoeg gaat voor pop of groot orkestwerk, maar nooit overheersend zal worden. Een groot compliment voor dit laag en de durf van Hay om zo te werken is op zijn plaats. Wie alleen naar basreflexsystemen heeft geluisterd mist mogelijk de dreun die dergelijke systemen haast altijd geven, wie klassieke muziek kent vanuit de concertzaal zal de Peitho hogelijk waarderen. Ik wijs er graag nogmaals op dat ik de Peitho 403 en 405 alleen heb kunnen beluisteren bij de maker en dat het bovenstaande slechts een indruk is van de prestaties, maar ik durf gerust te stellen dat de Peitho absoluut concurrerend is met andere systemen in de prijsklasse of daarboven. Voor mij was het vier uur lang genieten van een fijne weergever die zoveel recht doet aan correcte muziekweergave. Waarbij noch de Cayin cd-speler noch de in eigen beheer van Hay-End Audio ontworpen en gefabriceerde Artephonos versterker vergeten mag worden. De godinnen van de overredingskracht hebben Venlo een heel stuk dichter bij de Randstad weten te brengen.

Prijzen vanaf
Peitho 403 € 3.695,- per paar
Peitho 405 met compressie hoorn € 3.995,- per paar
www.hayendaudio.nl