REVIEWQuad

Luisteren

Kilian Bakker | 06 september 2007 | Fotografie Kilian Bakker | Quad

Het reeds ingespeelde paar ESL 63QA werd vergezeld van een set volledig gereviseerde QUAD II buizen monoblokken (waar binnenkort een recensie van zal verschijnen) en een Quad 99 CDP CD-speler met regelbare uitgang. De QA`s werden daarom zowel als onderdeel van dit Quad systeem als aan de Marantz/Exposure combo beluisterd. De beste resultaten werden verkregen met de twee 63 QA`s 80 centimeter van de achterwand verwijderd en qua toe-in direct op de luisterplek gericht.

Om een zo duidelijk mogelijk beeld van de ESL 63QA`s te krijgen werden ze eerst aan de eigen Exposure Super XXV versterker beluisterd. Van de CD Roadhouses And Automobiles van Chris Jones werd de gelijknamige track gedraaid. Wat meteen opviel was de zeer stabile afbeelding van de instrumenten en de heldere weergave van de `krekel` geluiden op de achtergrond. Zijn stem werd op open wijze en opmerkelijk goed gearticuleerd weergegeven. Het (akoestisch) gitaarspel kwam met een groot dynamisch contrast naar voren waarbij de `slides` en greepwisselingen praktisch tastbaar waren. Daar wilden wij meer van horen en dus werd van collega slide-gitarist Kevin Brown de CD Mojavé Dust tevoorschijn gehaald om de track Into The Stone te beluisteren. De zeer direct opgenomen zang van Brown kwam goed uit de verf terwijl het gitaarspel bijzonder organisch klonk en op losse en luchtige wijze werd afgebeeld. De befaamde F.R.E.D. weergave met zijn zowel open en luchtige als coherente en organische presentatie kwam duidelijk naar voren. De naam van deze Quad Atelier ESL mag overigens worden gezien als een eerbetoon aan het origineel, net als het geval is bij de ESL 57QA. Manfred Stein erkent de `pedigree` van de originele ESL en wil met het QA model zijn eigen, hedendaagse versie van een bijzonder ontwerp aanbieden.

Quad Atelier ESL 63 QA

Het werd tijd voor een compleet Quad festijn en dus werden de 99 CDP CD-speler en de QUAD II monoblokken aangesloten. De CDP heeft een ingebouwde volumeregeling (met vreemd genoeg slechts 32 stappen) maar de uitgangsspanning is wel wat aan de lage kant voor de relatief ongevoelige ingangen van de QUAD II versterkers. Quad Musikwiedergabe kan daarom een zogeheten Line Driver leveren, waarmee het lijnsignaal een aantal dB`s wordt versterkt. In de eigen luisterruimte bleek er voldoende `headroom` te zijn, zodat de CD-speler en de klassieke buizenversterkers direct konden worden verbonden (omdat het originele QUAD II`s waren, had Manfred een paar interconnects meegeleverd die aan de kant van de versterkers van de bekende Jones pluggen waren voorzien).

Into The Stone werd nogmaals beluisterd door dit systeem. Het gitaarspel klonk tonaal uitermate natuurlijk waarbij het uitklinken van de snaren zó vloeiend werd weergegeven dat in de aantekeningen de opmerking: "smooth" driemaal werd onderstreept. De stem van Kevin Brown werd mooi los afgebeeld en de karakteristieke dramatiek van zijn zang werd nu nog directer gecommuniceerd. Ondanks het vrij lage maximale vermogen van de QUAD II`s werden de dynamische sprongen in het gitaarspel met veel vrijheid en zelfs een goede `drive` weergegeven. De krachtig gespeelde uithalen klonken minder plastisch en gewichtig als het geval was met de Exposure versterker maar het geheel kwam zeker levendig over. De ESL 63 QA`s bleken erg goed in het weergeven van de kleinste nuances zoals lichte tikken van een ring tegen de klankkast van de gitaar of kleine, bijna verloren plinks of ploinks die bij de meeste andere weergevers gemaskeerd werden door andere geluiden. Dergelijke klanken vielen niet alleen ineens op maar hadden ook in muzikale zin betekenis. Bovengemiddeld goede muzikale communicatie is iets waarmee zowel de oer-ESL als de ESL 63 altijd een streep voor hadden op de concurrentie en dat aspect was gelukkig ook bij de ESL 63QA sterk aanwezig. Met de QUAD II versterkers werden instrumenten over het algemeen groter afgebeeld en met meer `bloom` weergegeven, zij het met minder grip en focus dan met de Exposure.

De muziek van de Nieuw-Zeelandse formatie Crowded House klinkt altijd zeer goed door Quad ESL`s en dus werd hun tweede album tevoorschijn gehaald om de track `Better Be Home Soon` te beluisteren. Het snarenspel van Neil Finn op zijn akoestische gitaar klonk helder en strak waarbij zijn zang heel direct naar voren kwam. De sibillance-weergave kwam hier duidelijker naar voren dan met de Studio 2SE of de LS 3/5a V2 maar werd nooit confronterend. De harde klappen tijdens het drumspel van Paul Hester maakten indruk: ze klonken solide, rond en plastisch, bijna `punchy` zelfs. Punchy drumweergave, van een electrostaat? Men heeft bij Quad Atelier duidelijk gewerkt aan een ontwerp wat naast de welbekende resolutie ook voor een aardig stevige laagweergave kan zorgen. Het hoge midden en het laag kwamen met wat meer presence naar voren dan bij de oude F.R.E.D. het geval was.

Quad Atelier ESL 63 QA

Van Sheryl Wheeler`s CD Sylvia Hotel werd de track `Rainy Road Into Atlanta` gedraaid. De bassnaren van haar akoestische gitaar werden op plastische wijze weergegeven en de `close-miked` opgenomen percussie klonk droog en zeer gearticuleerd waarbij met name de trommelvellen zelf goed naar voren kwamen. Haar stem werd met praktisch maximale verstaanbaarheid (inclusief elke ademhaling) gepresenteerd waarmee de hoge transparantie van deze weergevers nogmaals werd onderstreept. Jimmy Crowley`s Geal-Linn CD (met begeleiding van ex-Planxty man Dónal Lunny) verdween in de Quad 99 CD-lade om de track `Níl Na Lá` met de laser af te tasten. De zang werd met bijzonder goede focus afgebeeld en het Bouzouki-spel van Lunny werd op uiterst verfijnde wijze weergegeven. Het grote vel van de Bodhran (frame-drum) klonk zo plastisch en beweeglijk dat het voor kippevel zorgde. Een stel grote dunne vellen die als puntbron worden aangestuurd hebben geen enkele moeite met het geloofwaardig weergeven van dergelijke klanken.

Vervolgens mochten de 63QA`s aan de Moth/Exposure versterkercombo zodat er naar vinyl kon worden geluisterd. De Audio Quest LP Trio Galanterie - Eighteen Century Music For Lute And Strings ging op het Schotse vilt om Haydn`s `Cassation in C Major` af te tasten. Het strijkspel van de violiste klonk gearticuleerd waarbij de strijkbewegingen praktisch holografisch werden afgebeeld en elke aanzet met een mooie `zucht` naar voren kwam. Het tokkelspel op de luit werd op bijzonder elastische en lichtvoetige wijze gepresenteerd terwijl de Cello met een expressief ronkende klank naar voren kwam. Elk instrument werd met goede focus en op plastische wijze afgebeeld terwijl het trio muzikaal als een coherent geheel en met natuurlijke `bloom` werd gepresenteerd zodat het heel boeiend was om naar te luisteren. Er werden nog vele andere LP`s gedraaid en telkens was er weer die vloeiende, tonaal natuurlijke weergave.

MERK

EDITORS' CHOICE