REVIEWAurum Cantus

Bandtweeters, niet alleen voordelen

Luidsprekerontwerpers hadden al heel vroeg in de gaten dat het gewicht van de spreekspoel vooral bij een tweeter tot problemen kan leiden. Op zoek naar een oplossing kwam men daarom met een andere benadering die men een band- of ribbonluidspreker is gaan noemen. Bij een bandluidspreker wordt gebruik gemaakt van een hele dunne metaalfolie als membraan. Deze metaalfolie wordt in een magnetisch veld gehangen. In plaats dat er nu een spreekspoel met de folie wordt verbonden wordt het stuursignaal direct op de folie aangesloten. De folie is dus tegelijkertijd de spreekspoel en het membraan. Het zal duidelijk zijn dat deze constructie vele malen lichter is in vergelijking met de hiervoor beschreven dome met spreekspoel. Zodra er een stroom door de folie gestuurd wordt gaat de folie weer bewegen, vergelijkbaar met de normale benadering. Het grote voordeel van een bandtweeter is het super lage gewicht van het membraan. De bandluidspreker is daarom bijzonder geschikt als hoge tonen luidspreker.

Niet alleen maar voordelen

Maar bandluidsprekers hebben ook nadelen want anders zou je ze wel vaker tegenkomen. De folie in een bandtweeter is heel dun en daardoor ook vrij kwetsbaar. Vooral eerste generatie bandtweeters was heel gevoelig voor mechanische trillingen. Ook de elektrische robuustheid is een item. Eerste generatie bandtweeters waren makkelijk op te blazen.

Daarnaast is er nog het punt van de aansturing. De dunne folie functioneert tegelijkertijd als spreekspoel en bepaalt dus de impedantie. Impedantiewaarden in de orde van 1 Ohm of lager zijn heel gangbaar bij bandtweeters. Zo’n lage waarde is nauwelijks aan te sturen door een normale versterker en daarom wordt er doorgaans gebruik gemaakt van een impedantietrafo om een gangbare waarde van 4 tot 8 Ohm te creëren. Dat maakt het principe echter weer een stuk complexer en dus ook duurder. Tenslotte is er nog het rendement. Mede vanwege de impedantieproblematiek was het rendement in het verleden vaak heel beperkt.



Door de jaren heen is er echter veel veranderd. Vooral op het gebied van rendement, gevoeligheid en robuustheid zijn er gigantische stappen voorwaarts gemaakt. Tegenwoordig worden er zelfs ribbonluidsprekers in hoogvermogen PA-luidsprekers gebruikt en dat zegt denk ik genoeg. De mechanische constructie blijft echter iets voor specialisten en dat is waarschijnlijk één van de redenen waarom bandtweeters vrij zeldzaam zijn.


EDITORS' CHOICE