REVIEWRevel

Friese Fado

Opnieuw een vrouw, maar van een geheel andere orde. Fado uit het Friese landschap, op cd gezet door Nynke Laverman. De cd viel op bij het draaien op de kleine set. Een erg harmonieuze, geweldige stem, goed gekozen instrumenten die niet overheersen maar overduidelijk in dienst staan van de stem van Nynke. Op sommige weergevers is haar stem onaangenaam hard en de weergave steriel. Niet op de M22 op beide sets, eerder in tegendeel. Gebleven is de snelheid in de muziek, de percussie-instrumenten die spetteren, woodblocks die echt als van hout klinken. Hier is het bewijs dat de tweeter en de afstemming van de M22 in staat zijn om tot in minieme details weer te geven zonder naar kil en/of analytisch te neigen.

Metaaltweeters hebben ten onrechte de naam schreeuwerig en hard te zijn. Dat is echt niet meer het geval in een prijsklasse als die waarin de M22 valt. Voorkeur en gewenning aan metaldome zal een rol spelen, ik prefereer ze meestal boven de softdomes en ringdomes. Laat mij maar plezier hebben op mijn manier met Nynke in de speler. Levendig, vrolijk, meeslepend en de benen gaan vanzelf op het ritme bewegen. Dank aan de opnametechnicus, die zich niet heeft laten verleiden tot het ophalen van de lage tonen. Daardoor is de druk in het laag weg en kan het allemaal een paar dB harder zonder dat het geluid in de kamer zich gaat ophopen. De M22 is niet vies van laag weergeven, wat prettig is voor diegenen, voor wie de aanschaf van een subwoofer bij de monitor geen optie is. De behoefte is zeker niet aanwezig in mijn ruimtes en op mijn elektronica. Ik zou haast vergeten dat Nynke nog steeds haar best doet en steeds meer in mij kruipt. Heerlijk zoals de stem in de ruimte staat.

Wie net als ik vinyl in huis heeft moet wel gek zijn om dat niet te draaien. Ik kies uit de kast een heruitgave van Chet, gespeeld door Chet Baker. Met een plaat hangt het geluid wat meer aan de speaker, althans met deze opname. Daarnaast is het alleen maar realistisch en zuiver wat de klok slaat. Strak, trompet en sax laten mij volop genieten van muziek. Percussie en bas spelen een ondergeschikte rol aan het `duet` van de heren Baker en Pepper Adams. Geen seconde denk je er aan dat dit is opgenomen in 1958/1959. Totaal niet achterhaald of ouderwets. Met een opnamekwaliteit waar men vandaag de dag nog eens goed over moet nadenken en veel van kan leren. Iets dat me opvalt: ik heb het idee dat de lp sneller draait dan normaal, er zit een lichte onrust in het geluid. Omdat ik in de set niets heb aangepast wijt ik dat aan de speakers zelf. Oneerlijk, zeker, want mijn eigen speakers kosten een veelvoud van de M22. Het is wel iets om in de set rekening meet te houden. Een onrustige versterker zal het effect sneller laten opvallen, een meer klassiek gestemde eindtrap, zoals een buizenversterker kan zijn, maakt korte metten met de waas van onrust.

Mijn mooie klassieke opnames staan voor een deel op het Tacet label. Waaronder Mozart met Eine Kleine Nachtmusik. Tacet opnames zijn erg helder en transparant. Dat stelt zijn eisen aan de set, omdat transparant en violen voor sommigen synoniem is aan schreeuwerig, analytisch en kil. Niet op de Revel M22, helder is het zeker, maar dan met als gevolg dat elke noot van veel instrumenten te volgen is. Violen hebben een hoge mate van natuurgetrouwheid in mijn oren. De bassen en cello’s zoeven, brengen het fundament aan waarop Mozart kon bouwen. Breed neergezet, nog steeds wat plakkerig, daarom straks maar eens naar klassiek werk op cd. Het zou een doodzonde zijn om de muziek halverwege de plaat af te zetten dus draai ik eerst Mozart door.

Janine Jansen speelt daarna Beethoven op een Decca cd. Samen met Die Deutsche Kammerphilharmonie Bremen onder leiding van Paavo Jarvi. Wie moet ik nu een compliment maken? Jansen vanwege haar sublieme spel? Of Revel vanwege de geweldige weergave? Janine in levenden lijve zien is een unieke gebeurtenis, het lijkt alsof mijn herinnering herleeft. Het zingt, het jubelt, het danst en de dynamiek in de opname wordt moeiteloos met de Revel M22 teruggebracht naar de originele opname. De twijfels die ik had met popmuziek vanwege de laagweergave die in mijn ruimtes gewoon te ver doorschiet, met dank aan de bouwer van het appartement, speelt hier geen rol. Sterker nog: het legt het fundament waarop Janine kan excelleren. Breed, groot, intens, het zijn steekwoorden die de lading nauwelijks dekken. Met deze muziek ben ik definitief gevallen voor de Revel en onderken de kwaliteit. Laat me nu maar verder luisteren, dan maak ik een andere keer de tekst wel af.

MERK

EDITORS' CHOICE