ARTIKEL

Variabele gain stage

Gastauteur | 18 februari 2010 | Fotografie Gastauteur

Een tweede taak van de voorversterker is om het signaal van de gekozen bron geschikt te maken voor een eindversterker: het lijnniveausignaal van de bron moet aan het hier gewenste niveau aangepast worden. Het blokschema van een normale voorversterker laat zien dat de volumeregeling, die zich na de inputselectie bevindt, uitgevoerd is als een variabel verzwakkingsnetwerk. Het gaat daarbij om een mechanische potmeter ofwel, zoals bij de K-5Xe en K-1Xe, om een elektronisch circuit waarmee de gewenste weerstand voor de verzwakking geselecteerd wordt.

Dit verzwakkingsnetwerk veroorzaakt een spanningsval en dempt zo het voor de eindversterker te hoge signaalniveau, en daarmee ook het volume. Het verzwakte signaal wordt vervolgens aangeboden aan een spanningsversterker, die het met een vaste factor versterkt. In principe is dit een onlogisch systeem: het signaal wordt eerst verzwakt en daarna versterkt. Toch zijn er ook met deze setup – mits goed uitgevoerd – uitstekende resultaten te behalen. Maar het kan nóg beter.

Ayre Acoustics KX-R

Een belangrijk nadeel van het hierboven geschetste systeem is dat de signaal-ruisafstand afhankelijk is van het uitgangsniveau van het signaal. Het actieve circuit van de vaste versterkerschakeling produceert een vaste hoeveelheid ruis die onafhankelijk is van de stand van de volumeknop. Bij een maximale uitsturing van de voorversterker is het signaal het sterkst en daarmee de signaal-ruisafstand het grootst. Neemt het uitgangsniveau toe, dan neemt de afstand tot de ruis immers ook toe. Logischerwijs specificeren fabrikanten hun signaal-ruisafstand daarom ook naar de hier behaalde waarde. Bij een lager uitgangsniveau, zoals het gangbare luisterniveau, blijft het ruisniveau hetzelfde terwijl het signaalniveau veel lager is. Dat betekent dat de signaal- ruisafstand op dit niveau dus veel kleiner is dan de specificaties beloofden. Met de KX-R introduceren we daarom een compleet nieuwe, uitgekiende benadering van de volumeregeling. In plaats van het signaal eerst te verzwakken en het daarna met een vaste factor te versterken, maakt de KX-R gebruik van een variabele versterkingsfactor, de variabele gainstage.

Met deze gainstage, die als een variabele versterker fungeert, omzeilen we de noodzaak van het eerder genoemde verzwakkingsnetwerk voor de gainsectie. Dat betekent dat het uitgangsniveau door de versterking van de schakeling bepaald wordt, en niet meer door een verzwakkingsnetwerk.


EDITORS' CHOICE