ARTIKEL

Element

Een pick-up element is opgebouwd uit een paar onderdelen:

  • Het huis waar alle onderdelen aan vast zitten
  • Een generator die een elektrische spanning opwekt.
  • Een cantilever, een dunne veelal holle buis die de verbinding vormt tussen de generator en de diamant en de diamant zelf.
  • Tenslotte vier aansluitpennen om de opgewekte energie af te voeren via draadjes in de arm.

Hoe werkt een platenspeler? (c) Xingo
Een element, met de afzonderlijke onderdelen

In vroeger tijden waren de generatoren van meeste elementen voor een groot publiek gemaakt met piëzo kristallen. Door een piëzo kristal te buigen ontstaat een elektrische stroom die versterkt kan worden. De productie van een dergelijk element is goedkoop. Hoe werkt een platenspeler? (c) XingoDe naald was meestal een saffier die na enige honderden uren spelen slijtageverschijnselen had. Ook te danken aan de hoge naalddruk die nog nodig was. Later is men gaan werken met generatoren bestaande uit spoelen en magneten. Twee principes vinden we terug.

Het MC of moving coil principe. Hier beweegt een heel kleine en lichte spoel, die gekoppeld is aan de cantilever, binnen een magnetisch veld en wekt zo elektrische energie op. Voorstanders van MC elementen prijzen de definitie, de dynamiek en de openheid van dergelijke elementen. Nadelen zijn de geringe spanning die opgewekt kan worden omdat de spoeltjes heel klein en licht moeten zijn en de resonantiepiek aan het eind van het frequentie bereik.

De tegenhanger van een MC element is het MM element. Daar zijn de spoelen vast gemonteerd en beweegt een magneetje mee met de cantilever. Een hogere uitgangsspanning is goed te realiseren, de aftasteigenschappen zijn vaak wat beter, maar de openheid en directheid van een MC maken plaats voor een romantischer weergave. In beide gevallen sluiten we een compromis, de voorkeur ligt bij de luisteraar. 

Hoe werkt een platenspeler? (c) Xingo
Een element in actie

Elementen zijn verkrijgbaar in prijsklassen van 20 euro tot 20.000 euro. De prijsverschillen zijn te herleiden tot het gebruik van de materialen:

  • de spoelen zijn van koper, zilver of puur goud
  • de vorm waarin de diamant is geslepen en de kwaliteit heeft invloed op de prijs.
  • de opbouw van de cantilever en het materiaal (aluminium tot boron of diamant).

Andere prijsfactoren zijn de nauwkeurigheid waarmee het element is gemaakt, het materiaal van de behuizing, de omvang van de productie, de hoeveelheid handwerk die erin zit en helaas ook deels de uitstraling van de naam van de fabrikant.


EDITORS' CHOICE