Stel, je vader is plotseling overleden en je 78-jarige moeder staat er alleen voor. Ze is niet meer zo goed ter been en wordt soms wat vergeetachtig. Je maakt je zorgen of ze het in haar eentje wel aan kan en overal aan denkt. Bovendien, nu je vader er niet meer is om haar naar de huisarts te brengen voor frequente bloeddrukmetingen en suikerspiegelcontroles, ben jij genoodzaakt regelmatig vrijaf te nemen om haar te brengen. Je overweegt haar in te schrijven bij een verzorgingstehuis, al blijft je moeder veel liever thuis wonen.
Wat zou het fijn zijn als er iemand is die controleert of ze het gas wel uit doet en de lampen niet onnodig laat branden, de thermostaat op tijd opdraait, de gordijnen dicht doet en ’s ochtends weer opent, regelmatig haar bloeddruk en suikerspiegel controleert en bovendien alarm slaat als ze onverhoopt valt. Met de toenemende personeelstekorten in de zorg is het onmogelijk dit soort diensten als thuiszorg aan te bieden, maar domotica is in staat om al deze voorzieningen te leveren, geheel geïntegreerd en met een eenvoudig bedieningsgemak.
Eén standaardprotocol
Over wat domotica precies is, bestaat nog veel verwarring. Het is een containerbegrip dat kan worden opgedeeld in vier deelgebieden: veiligheid, comfort, zorg en gezondheid. Domotica beperkt zich dus niet tot het verhogen van woongemak van senioren, maar kan ook andere huishoudens voorzien van comfort en veiligheid.
“De reden waarom nu nog vrijwel geen woningen met domotica zijn uitgerust, is dat er tot op heden geen standaarden waren. Technologisch kan er al heel veel, maar alle leveranciers werkten met hun eigen protocol”, vertelt Pieter Verstappen, vestigingsleider Beveiliging & Telematica bij Kuijpers Care Solutions.
Kuijpers Care Solutions is als adviseur en systeemintegrator betrokken bij het project Netcarity, een Europees onderzoeksproject dat tot doel heeft senioren langer thuis te laten wonen door hun huizen te voorzien van een goedkope, lichte technologische infrastructuur en domotica. Het totale onderzoeksbudget is 13 miljoen euro, waarvan ruim 8 miljoen euro wordt bijgedragen door de Europese Unie. In Nederland zullen 100 woningen worden opgeleverd binnen het project, dat net van start is gegaan en loopt tot 2011. “De eerste 25 huizen komen al dit jaar gereed”, benadrukt Verstappen dat het bij dit project niet alleen om onderzoek gaat, maar ook om concrete resultaten. “De technologie is er voor een groot gedeelte al, en door gebruik te maken van draadloze communicatie, kan het ook eenvoudig worden ingebouwd in bestaande woningen. Het probleem was tot nu toe was echter dat de apparatuur van verschillende fabrikanten niet met elkaar kon communiceren.”
Binnen Netcarity is Kuijpers mede verantwoordelijk voor het ontwikkelen van een transparant protocol. Alleen apparatuur die gebruikmaakt van die standaard, kan in aanmerking komen om te worden toegepast. “De Europese Unie wil een blauwdruk hebben, zodat alle technologie straks compatible is en je zeker weet dat de apparatuur in de woningen communiceert met die op de huisartsenpost en thuiszorgcentrale.”
Draadloos
Ongeveer 80% van alle thuiswonende ouderen woont in een bestaande woning. Die is doorgaans niet voorzien van holle plinten en loze buizen waar snel wat kabels doorheen getrokken kunnen worden. Voorheen was het een uitermate kostbare zaak om achteraf infrastructuur aan te leggen voor domoticatoepassingen. De oplossing wordt tegenwoordig gevonden in draadloze apparatuur. Tot de standaardprotocollen behoort onder andere Wifi, dat in veel huishoudens al wordt toegepast bij bijvoorbeeld het draadloze modem, en ZigBee, een standaard voor draadloze communicatie. “Dit is een soort Bluetooth voor zwaardere toepassingen”, verduidelijkt Verstappen. Al meer dan 100 fabrikanten hebben zich verenigd in een alliantie en er verschijnen steeds meer producten op de markt. Het ziet ernaar uit dat deze goedkope, betrouwbare en universele methode de standaard voor morgen wordt.
Alle standaarden doen in wezen hetzelfde: ze ontsluiten bidirectioneel draadloze producten naar internet. Een gewone ADSL-verbinding is voldoende om alle video-, audio- en dataverkeer op af te handelen. Dan heb je het dus over toepassingen als alarmering en telemedicine (het op afstand medisch bewaken en/of behandelen van mensen). Het prettige is: voor het installeren en gebruiken is geen technische kennis nodig, want de apparaten en sensoren zijn intelligent genoeg om zichzelf in een home-netwerk te organiseren.
Uiteraard is het wel belangrijk om dit netwerk te beveiligen.. Daarom maakt Kuijpers Care Solutions afspraken met providers over het leveren van een VPN-tunnel. “De meesten doen dat tegen zeer scherpe tarieven. Zij staan open om aan dit soort ontwikkelingen mee te werken en zien ook dat dit de toekomst is.”
Daarnaast is continuïteit natuurlijk belangrijk, het mag niet zo zijn dat bij een kleine internetstoring ook het alarmeringssysteem uitvalt, realiseert ook Verstappen zich. “We voeren het netwerk volledig redundant uit, zodat het schaduwnetwerk de taken kan overnemen als het primaire netwerk er om wat voor reden dan ook uit ligt. Het is belangrijk dat woningcorporaties die hiermee aan de slag gaan zich realiseren dat het geen speeltje is, maar een zorgkritisch systeem. De technologie om deze systemen bedrijfszeker te maken, is gelukkig volop aanwezig.”
Omdat alle communicatie via internet verloopt, is de informatie overal en via diverse apparaten te ontsluiten, zoals een laptop, PDA of zelfs mobiele telefoon. Dat is een belangrijk voordeel. Zo kan de dienstdoende weekendarts ook bij de gegevens en kunnen de kinderen vanuit huis of zelfs hun vakantieadres checken of het met moeder nog goed gaat.
