Cool Jazz - The essential album - Lee Morgan, Miles Davis e.v.a.

Wanneer een platenmaatschappij een dubbel cd uitbrengt getiteld ‘Cool Jazz – The essential album’ dan verwacht ik op die twee schijven een verzameling aan te treffen van werken die representatief zijn voor de over het algemeen wat relaxte ‘Cool Jazz’ stijl die zich ontwikkelde als reactie op de snelle tempo’s en de complexe melodische, harmonische en ritmische ideeen van de daaraan voorafgaande ‘Bebop’ periode waarvan Charlie Parker de grote voorman was. Miles Davis, die als sideman te horen is op bebop opnames van Charlie Parker, had zijn eerste echt belangrijke sessie als leider in ‘The Birth of the Cool’ en daaruit voortkomende ideeen werden overgenomen door veel musici van de West Coast. Om die reden wordt de stijl ook wel aangeduid met West Coast Jazz.

Op dit album staan enkele vertegenwoordigers van de ‘Cool Jazz’ zoals Miles Davis, Stan Getz en Chet Baker. Maar een belangrijke exponent als bariton saxofonist Gerry Mulligan ontbreekt daarentegen weer. De titel is dan ook misleidend want op de achterkant van het bij de schijfjes behorende booklet wordt aangegeven dat het hier gaat om een onmisbare verzameling van ‘classic cuts from the coolest music of all’, een periode overspannend die begint in de blues doordrenkte hard-bop van de vijftiger jaren en doorloopt tot de funky acid jazz van de negentiger jaren. In die halve eeuw zijn er vele mijlpalen geweest en ik denk dat je uren kunt discussieren over de vraag welke uitvoerenden, en welke nummers, uiteindelijk opgenomen zouden moeten worden in de selectie voor ‘the essential album’.

In een aantal van de hier gemaakte keuzes zal menigeen zich kunnen vinden. Zo is het eerste nummer van cd 1, ‘The Sidewinder’ van Lee Morgan, ontegenzeggelijk het meest bekende nummer van deze belangrijke trompettist. Ook Miles Davis kan uiteraard niet ontbreken maar waarom er gekozen wordt voor een nummer als ‘Nature Boy’, hoe fraai ook, is mij een raadsel. Zeker wanneer je bedenkt dat op de ‘beste’ jazz cd aller tijden, ‘Kind of Blue’, meerdere prachtige nummers staan.  Fraai is Cannonball Adderley’s, of moet ik zeggen Miles Davis’, ‘Autumn Leaves’ dat als nummer vijf op cd 1 staat. Ook met het daarop volgende ‘Blue Train’ van John Coltrane is niets mis, al zou ik persoonlijk geopteerd hebben voor ‘A Love Supreme.’ Stan Getz heeft met name naam gemaakt in de Latin Jazz. In plaats van een opname met Carlos Jobim, of Astrud dan wel Joao Gilberto, is echter gekozen voor een nummer van Bud Powell uit de vijftiger jaren dat Stan in de tachtiger jaren op de plaat gezet heeft. ‘Round Midnight’ is een echte classic en kent vele uitvoeringen. De hier gepresenteerde versie van Sonny  Rollins behoort tot de betere, maar ik zou van deze tenor saxofonist voor een nummer van zijn klassieke ‘Saxophone Colossus’ album gekozen hebben. Chet Baker, de man die zulke prachtige ballads geproduceerd heeft, staat op beide cd’s. In het ene geval met een nummer uit de zestiger jaren en in het andere geval met een take uit 1982. Hoe mooi ook, twee opnames van één en dezelfde trompettist is misschien wat veel van het goede. Temeer omdat er nog zo veel andere goede uitvoerenden in de wereld van de jazz te vinden zijn. 

De tweede cd begint met één van de belangrijkste jazz artiesten van de laatste veertig jaar; Herbie Hancock. De take is, uiteraard zou ik bijna zeggen, afkomstig van zijn uit 1973 daterende album ‘Headhunters’ en getiteld (hoe kan het ook anders) ‘Watermelon Man.’ Ook nummer twee, Art Blakey ‘The godfather of Hardbop drumming’ is een terechte keus. Laat ik nu eens niets zeggen over ‘Whisper Not.’ Evenmin over ‘Misty’. De uitvoering van de trombonist Bob Brookmeyer kende ik nog niet maar het is een fraaie. Even dacht ik dat de meester bassist Charles Mingus vergeten was, maar nee; het laatste nummer is van hem. ‘Body & Soul’ dat ik altijd zal blijven associeren met Billie Holliday.

Er staan nog veel meer werken op. Van het ‘Young Holt Trio’, van de gitarist Kenny Burrell, van de pianist-zanger Mose Allison, de trompettist Freddie Hubbard, de Schotse saxofonist Tommy Smith, Lee Konitz met zijn altsax, de Joegoslavische trompettist Dusko Goykovich en de acid jazz act van Brooklyn Funk Essentials uit de negentiger jaren. Wat opvalt is dat niet alle periodes in gelijke mate vertegenwoordigd zijn. Met name de vijftiger en zestiger jaren komen aan bod.

De hierboven verwoorde kritische kanttekeningen zijn afkomstig van een echte jazz fan en daarmee doe ik voor een deel onrecht aan deze compilatie. Want deze bloemlezing is uiteraard niet bedoeld voor een kieskeurige jazz adept als ik ben. Hij is gericht op een publiek dat kennis wil nemen van de verschillende stromingen in de jazz maar dat niet goed weet waar te beginnen. Voor die doelgroep biedt hij een aantal standards die stuk voor stuk kunnen dienen als opstapje naar de heerlijk gevarieerde wereld die jazz heet en voor hen is deze dubbel cd dan ook zeker een aanrader.