Ash kende ik als het jongetje dat met zijn Pokémon`s menig wedstrijd wint, op vervelende kinderkanalen van de televisie en de gameboy van mijn zoon. Gotta Catch `em all! In de science-fictionfilm Avalon is Ash echter een jonge vrouw. En het spelletje dat ze speelt gaat er aanzienlijk heftiger aan toe dan Pokémon. Avalon is een buitengewoon realistisch oorlogsgame, dat zowel in groepsverband als individueel gespeeld wordt. Wie gedood wordt bevriest op het beeld en valt in splinters uiteen. Buiten het spel ben je dan wel voorgoed hersendood. `Unreturned`, in jargon. Het spel is echter dermate verslavend dat jonge mensen zich ondanks dit risico er massaal aan overgeven. Maar ja, jongeren doen in het dagelijks leven ook wel rare dingen voor de kick. Dat gaat van bunjee jumpen en bergbeklimmen tot roken, drugs en Jackass taferelen. Dat komt ook wel omdat het dagelijks leven weinig meer te bieden lijkt te hebben. Stof voor mensen met een somber wereldbeeld, zoals de Japanse cineast Mamoru Oshii, tot nu vooral bekend van animatiefilms als Ghost in the Shell.

Uit de weinige informatie die we over mevrouw Ash krijgen komt een weinig aantrekkelijk leven naar voren. Ze is een succesvol, professioneel speelster. Welgesteld, maar ze het belangrijkste contact in haar leven is haar hond. De wereld ziet er eenzaam en vervuild uit. Ash maakte deel uit van een onverslaanbaar geacht team. Geleidelijk wordt duidelijker hoe het toch uit elkaar gevallen is. De mysterieuze Murphy heeft daarbij het loodje gelegd, en is nu zo`n `unreturned` kasplantje. Ash wil doordringen tot het hoogste, verborgen level van het spel. Ash is vastberaden Avalon, het uiteindelijke doel, een begrip uit de Arthur legende, te bereiken. Dit ondanks waarschuwingen dat dit ultieme level, ook wel realiteit genoemd, alleen maar verlaten kan worden door het uit te spelen.

Net als een striptekenaar als Enki Bilal associeert Mamoru Oshii zijn sombere visie met grauwe beelden van het industriele Oost-Europa. Oshii vertelt in het bonusmateriaal bij de DVD uitvoerig over zijn fascinatie voor Polen. Zo kwam het dat de Japans-Franse coproductie Avalon volledig in Polen opgenomen werd, met Poolse acteurs, in het Pools gesproken. Avalon oogt ook erg als een stripverhaal. Het verhaal is dun en traag, de karakters krijgen geen enkele diepgang, omdat het eigenlijk niet om hen gaat maar om iets groters. De nadruk ligt volledig op de sfeertekening, de cryptische boodschap en het effect op de kijker. Ondanks de eenvoud van het verhaal blijft er erg veel onduidelijk. Net als bij het werk van David Lynch (Twin Peaks, Mullholland Drive) kun je nooit precies de vinger op de werkelijkheid leggen, er blijven allerlei zaken vaag en ongrijpbaar. Dit is voor de één irritant, voor de ander juist de aantrekkelijkheid. Het treft in ieder geval wel de kern van de spelverslaving, de aantrekkingskracht van een virtuele werkelijkheid. Surreeel en echt tegelijk. Ook de film nodigt uit tot herhaald zien en kan gemakkelijk verslavend werken.

Avalon wordt vanwege het thema, het spel met de werkelijkheid, vaak vergeleken met eXistenZ van David Cronenberg en ook met The Matrix. De sfeer van Avalon is echter totaal anders. Die wordt bepaald door een indrukwekkend mooie beelden. Sepiakleuren, spectaculaire luchtpartijen, grauwe stadsgezichten en veel effecten door computerbewerking. De gevechten en spelelementen lenen zich natuurlijk perfect voor spectaculair gebruik van beeld en geluid. Hierover valt veel te zeggen, maar het komt er kortweg op neer dat dit in technisch opzicht een buitengewoon fraaie DVD is. De menu`s zijn identiek aan schermen die in de film getoond worden, wat eenheid brengt: door de DVD te bekijken speel je ergens ook het spel.

Avalon is uitgevoerd op twee DVD`s, waarvan de tweede gevuld is met een uitputtende hoeveelheid achtergrondinformatie (hoewel we na The Fellowship of the Rings wat gewend zijn). Er is een Making of van 70 minuten, een Behind-the-Scenes special van 110 minuten, een documentaire over de special effects van bijna een uur en ook nog interviews met Mamoru Oshii (alsof die in die andere films nog niet aan het woord geweest is) en componist Kenji Kawai. Die drukt met zijn muziek ook geen onbelangrijk stempel op de film. Met name de orkeststukken met sopraan zijn sterk geent op het werk van Poolse componisten als Henryk Gorecki, Krzysztof Penderecki en de vaste componist van Krzysztof  Kieslowski, Sbigniew Preisner. Effectief en indrukwekkend, maar wel flink over het randje van de kitsch. Zoals de hele film met haar gelikte vormgeving gemakkelijk als designer kitsch afgedaan kan worden. Waarmee onrecht gedaan wordt aan de unieke kwaliteiten van de film, die veel verder gaan dan technische perfectie. Naast een ideaal schijfje om je surround apparatuur optimaal te laten klinken geven de schitterende beelden toegang tot een duistere, mysterieze wereld. Bovendien een film die haar geheim niet snel prijsgeeft, en daardoor blijft boeien. Een bijzondere trip.

Over de DVD:
Japan/Frankrijk, 2001, 102 minuten
Regisseur: Mamoru Oshii
Productie: Atsushi Kubo
Scenario: Tazunori Ito
Camera: Gregorz Kedzierski
Muziek: Kenji Kaway
Art direction: Barbara Nowak
Montage: Hiroshi Okuda
Met: Malgorzata Foremniak, Wladyslaw Kowalski, Jerzy Gudejko, Dariusz Biskupski, Bartek Swiderski
Beeldformaat: 1.85:1 anamorf 
Geluid: Dolby Digital 5.1 en DTS 5.1
Taal: Pools (origineel) en Frans
Ondertiteling: Nederlands en Frans
Uitgever: A-Film Home Entertainment www.a-film.nl
Website film: www.avalon-movie.com