REVIEW

Junkie XL

Dr. Longbeard & Marja | 02 juni 2003

Junkie XL – Radio JXL, A Broadcast From The Computer Hell Cabin

Terwijl aan de ene kant steen en been wordt geklaagd over de afname van de kwaliteit van de tegenwoordig uitgebrachte muziek wordt er gelukkig toch nog heel innovatief werk afgeleverd. De lage kwaliteit resulteert in CDs met daarop maar één, hooguit twee interessante tracks. De rest is opvulling. Logisch dat enkel de goede nummers worden gekopieerd, met alle verdere gevolgen van dien.

Degenen die wel innovatieve, interessante muziek uitbrengen gaan steeds meer over tot hele concepten. Zo’n concept kan zich beperken tot een CD of nog veel verder gaan. Junkie XL is zo’n artiest die veel, veel verder gaat...

Junkie XL Radio JXLJunkie XL begint zijn leven in 1967 als Tom Holkenborg. Hij leert piano, drums en bas te spelen in zijn vroege jeugd en stapt later over op synthesizers. Als multi-instrumentalist en producer doet hij van zich spreken met de band Weekend at Waikiki. Later vormt hij met Phil Mills een industriele rockband op onder naam Nerve. Zijn multi talent breidt zich inmiddels uit als producer van onder meer Fear Factory en Dog Eat Dog en tevens werkt hij mee aan video games, films (Blade, Driven) en TV commercials.

Zijn bezetenheid heeft echter een prijs. Op de veel te jonge leeftijd van 27 wordt een ernstige hartkwaal geconstateerd. Gelukkig herstelt Tom hiervan en besluit hij `vervolgens een andere weg in te slaan`. Om aan te geven dat hij nooit meer een situatie als van voor zijn herstel wil beleven neemt hij de naam Junkie XL aan. Het XL staat voor eXpanding Limits waarmee Tom wil aangeven dat hij zijn grenzen wil verleggen en zijn blik verruimen.

Ook Junkie XL is een succesvolle onderneming met grote bekendheid in het clubcircuit. Via een samenwerking met de Engelse DJ Sasha op zijn album Airdrawndagger komt Tom weer in de belangstelling van het sportmerk Nike. Tom had al eerder voor Nike gewerkt, maar de opdracht om de muziek te doen voor een spot voor het Wereldkampioenschap Voetbal is wel heel mooi. De overbekende en zeer gewaardeerde remix van Elvis “A little less conversation” is een instant succes voor zowel Junkie XL als Nike. Om in de VS niet op de overgevoelige teentjes te trappen kort Tom zijn werknaam in naar JXL.

En dan nu het vervolg: Radio JXL. Een groots opgezet concept dat stoelt op de enorme populariteit van radio als medium. Om te beginnen wordt er een dubbel CD uitgebracht, Radio JXL – A broadcast from the Computer Hell Cabin waarover straks meer. Daarnaast heeft JXL een website gebouwd waar het vervolg op de CD’s als webcast is te volgen. Deze webcasts vormen op hun beurt weer het derde deel van de dubbel CD. De dubbel CD zal in een beperkte oplage beschikbaar komen, terwijl de eerste CD in een grotere oplage als enkele CD uit komt.

Junkie XLDe dubbelaar is opgezet alsof het de programmering van een radio station is. Overdag wordt een ander soort muziek uitgezonden dan s’avonds. In dit verband is overdag de periode van drie uur in de middag tot 3 uur in de ochtend. De avond begint om 3 uur in de ochtend. Typisch dus het tijdschema van een club ganger.

De CD’s staan goed vol en bevatten dik twee uur muziek. Muziek die niet alleen door JXL zelf wordt gemaakt, maar op de eerste CD samen met een flink aantal klinkende namen. CD een, de overdag programmering is een mengeling van rock, pop en dance. De negentien tracks beginnen met een “Intro” waar JXL’s wekker afgaat en wordt afgestemd op de juiste radiofrequentie: JXL is on the air. Dan volgt “Crusher”, een lekker uptempo poppy stuk waar de stem van Saffron goed in uit komt. Een toevallig gevonden opname van Peter Tosh samen met de ritme tandem Sly Dunbar en Robbie Shakespeare en een deel van The Wailers vormt de basis van “Don’t wake up the policeman” en doet de helaas overleden Tosh weer helemaal herleven. In handen van JXL is het stuk gered van de vergetelheid.

In “Reload” komen we Depeche Mode zanger Dave Graham tegen. Het nummer was eigenlijk bedoeld voor de soundtrack van de net uitgekomen film, The Matrix Reloaded, maar heeft het niet gehaald. Het nummer is niet echt vrolijk, maar dat zijn we wel gewend van DM.

Junkie XL is in the house, de openingszin van “Spirits”. Een beetje reggae met een dance sausje en een vocale bijdrage van Saffron. Een leuk niemandalletje.

Een andere held die op de eerste CD acte de presence geeft is de godfather van de electropop Gary Numan. Eind jaren ’70 vaak verguisd (waarom?) maar nu weer helemaal terug. Niet alleen JXL maakt van zijn diensten gebruik, Nine Inch Nails, Marilyn Manson nemen ook Numan songs op. “Angels” staat bol van de electronica en is een mooie overgang naar “Perfect Blue Sky” waar de The Cure zanger Robert Smith zijn uit duizenden te herkennen stem aan leent.

Na een station call mag Anouk een dosis rock aan het mengsel toevoegen. In “Between these walls” krijgt ze wat extra echo van JXL maar blijft haar eigen karakter helemaal behouden. Dat is trouwens het geval met alle zangers en zangeressen die meewerken op deze CD. JXL drukt zijn eigen stempel met mate en gevoel op de uitvoeringen, zonder de ‘eigenheid’ van de andere personen te schaden. Heel knap.

Junkie XLVoor de nodige hip hop heeft JXL Chuck D van Public Enemy bereid gevonden zijn bijdrage te leveren in “Access to the excess”. De altijd geengageerde Chuck D trekt in dit nummer ten strijde tegen de huidige leegheid in zijn eigen muziekgenre; suckers!

Voor de nodige R&B komt Solomon Burke op de ‘zender’. De grondlegger van de soul – present op 11 juli aanstaande op het North Sea Jazz festival – krijgt een stevige rock-blues begeleiding wat “Catch up to my step” omvormt tot een swingende, bijna gospel. Na blues en gospel is de stap naar ska een kleine. Voor deze stroming heeft JXL Terry Hall – The Specials – naar zijn Amsterdamse Computer Hell Cabin studio gehaald. Fraaie naam trouwens die doet denken aan de Utility Muffin Kitchen van Zappa. In ieder geval is wat er uit de Cabin komt van kwaliteit. “Never Alone”  swingt en ligt goed in het gehoor.

Tom Holkeborgs eerdere experimenten met industriele rock komen terug als oud Nerve collega Phil Mills zijn steentje bijdraagt. Het resultaat is een zacht wiegend ritme met een via allerlei electronica bewerkte zangpartij.

Na het wat bijstellen van het radio station mogen de drie Australische vrienden van Infusion aan de bak. Hun “Nightmares” is een lekker in het gehoor liggend dance nummer. Later komt Infusion nog een keer terug met “Aqua Man” dat na “Rivers” het natte thema doorvoert. Een jaren ’60 nummer door de echo kamer gehaald en voorzien van een electronisch beatje. Kortom, aangenaam relaxend.

Maar eerst mag Saffron nog “Beauty never fades” inzingen. Een club nummer dat zo aan het eind van de ‘radio ochtend’ de nodige hoeveelheid bezweringen uitstort over de luisteraar. Het aansluitende “Rivers” van/voor zangeres Shelley Harland is het rustpunt op de CD. Geen beats maar zacht ruisende synthesizers, echo’s en dergelijke. Een club versie van Clanad komt het dichtst bij als omschrijving.

Het laatste nummer op de eerste CD is “Broken” met zang van Grant Nicholas die zich van zijn zachte kant laat horen. Heel anders dan met zijn eigen band Feeder nu in een rustige popsong waar net een beetje ‘ambient’ aan toegevoegd is.

Junkie XLWeer wat station calls en electronische ‘ether’ geluiden sluiten de 3 PM CD af. De conclusie moet zijn dat JXL een fantastische mix van stijlen en stemmen heeft afgeleverd binnen een heel apart kader. Alle medewerkers hebben een eigen inbreng die samen met hun eigen muziekstijl/muzieksoort een verfrissend en samenhangend geheel vormen. De volgorde is heel knap uitgebalanceerd. Iets waar ‘echte’ radiostations veel van kunnen leren.

De avond valt voor JXL Radio op de tweede CD, 3 AM. Rustig begint JXL  zijn opbouw met “Chilled” dat inderdaad koele klanken de ‘ether’ in stuurt. “Dubzilla” doet de naam eer aan en bevat een prima basloop met hier en daar een gitaar accent. Na vijf minuten neemt “Casio” over om spacy klanken voort te brengen. Dan een remix van “Angels” met Gary Numan. Het is omgevormd tot een dansbaar geheel. DJ Sasha gooit alle remmen los in “Breezer”. Acht minuten uiterst dansbare beats met gitaar accenten. In “Nudge” doet JXL er nog een schepje bovenop en als je niet oplet staat het hele huis te denderen op de diepe baslijnen. Wat meer psychedelische effecten zitten in “Red” waar tien minuten lang diverse ritmes en ge-vocoderde stemmen een ode aan de jaren ’70 van Ash Ra Temple en Tangerine Dream lijken te zijn. Saffron komt weer terug in de remix van “Beauty never fades”. In deze remix komen industriele klanken samen met een meedogenloos ritme dat dik twee minuten aanhoudt voordat Saffron inzet. Hierna weer zwaar industrieel werk.

Wat lichter van aard is “Cosmic cure” waar wel de beat is maar niet het geweld. Maar let wel op je subwoofers, er zit nogal wat laag in. De avond uitzending sluit af met “Rehsurc” dat zonder beats de luisteraar weer een beetje terug brengt op het ochtend niveau. Ook deze CD laat weer duidelijk blijken dat Tom Holkenborg passie, creativiteit en vooral muzikaal gevoel kan samenbrengen. Zelfs voor niet-dance liefhebbers heeft de tweede CD aantrekkelijke muzikale kanten. Voor clubbers is het een feest.

We zijn na het beluisteren van deze dubbel CD heel benieuwd wat er op de derde CD nog kan komen. Helaas moeten we nog tot 2 juni wachten op het antwoord. Pas dan is via www.radiojxl.com meer te horen en zien.

Meer over de CD
Roadrunner RR 8380 2
www.roadrunnerrecords.nl


EDITORS' CHOICE