Qui vive van Frans Weisz is de verfilming van het toneelstuk Rijgdraad van Judith Herzberg, dat in 1995 door Toneelgroep Amsterdam opgevoerd werd. Het stuk is een vervolg op het beroemde Leedvermaak uit 1982, dat in 1989 ook door Frans Weisz verfilmd werd. Leedvermaak ging over een Joodse familie die in 1970 bijeen was op een huwelijksfeest. Iedereen tobt op eigen wijze met de gevolgen van de Tweede wereldoorlog. Het stuk gaf het begrip Tweede generatie een gezicht. In Qui vive ontmoeten we dezelfde familie een aantal jaren later. Er zijn veel personages, die vooraf allemaal voorgesteld worden. Kennis van Leedvermaak is geen vereiste. Tussen de regels is de oorlog nog aanwezig in iedere ademhaling.
Qui vive wordt verteld vanuit het perspectief van de overleden Ada, die terugkijkt op het laatste deel van haar leven. De film begint en eindigt met haar stem en het beeld van haar dode lichaam op de trap. De terugblik start met een verrassingsfeestje dat dochter Lea organiseert als Ada en Simon thuiskomen van hun 40-jarige huwelijksreis. Alle familieleden en vrienden zijn er. Alexander, de eerste man van Lea, legt alles vast op film. Zijn opnames zijn vermengd met de `gewone` beelden, die net zo beweeglijk uit de hand gefilmd zijn. De verhaallijnen die zich ontwikkelen hebben een hoog soapgehalte.
Zo zien we Lea`s echtgenoot Nico (Pierre Bokma) in crisis. Hij heeft ontslag genomen als ziekenhuisdirecteur en trekt zich terug in het tuiniersbedrijf waar hij in de oorlog ondergedoken zat. Hij denkt veel terug aan zijn eerste vrouw, Dory, ook op het feest aanwezig. Zij is op haar inmiddels gevorderde leeftijd voor het eerst zwanger, en nog wel van Simon, Lea`s vader. Simon kende Dory`s overleden vader uit het concentratiekamp. Ook de levens van alle andere personages blijven zo bepaald worden door de oorlog. Tijd heelt geen wonden, zoveel wordt wel duidelijk.
Consequentie van de soap-benadering is dat de verwikkelingen interessanter zijn dan de karakters, want die blijven ondanks prachtig acteerwerk vlak en in veel gevallen clichématig. Dit is een bewuste keuze, want het gaat natuurlijk eigenlijk over de oorlog. Zo is ook het filmische ondergeschikt gemaakt aan de teksten van Judith Herzberg. Die klinken vaak niet als spreektaal, waardoor Qui vive meer dan bijvoorbeeld de recente verfilming van Familie van Het Toneel Speelt, echt een toneelstuk blijft. Dat neemt niet weg dat het een belangrijke verdienste is, dat de prachtige teksten van Judith Herzberg als film, zeker bij televisievertoning, een veel groter publiek bereiken dan via de toneelzaal. In die zin hoeft een toneelverfilming niet louter als film beoordeeld te worden: het is ook een toneelstuk, bewerkt voor een andere `drager`. Prachtig dubbelzinnige titel trouwens: wie leeft, maar ook oppassen geblazen!
Vermelding verdient nog de muziek van Wim Mertens, de Belgische componist en zingende pianist van romantische minimal music. Hij selecteerde de filmthema`s uit zijn repertoire. Over specifieke kwaliteiten van de DVD kan ik weinig zeggen, daar het recensie-exemplaar een VHS tape betrof. Uit informatie begrijp ik dat als bonus de korte film Babyphoned opgenomen is. Dit is een thrillerachtig filmpje van Diederik van Rooijen met Tamar van den Dop en Gijs Scholten van Aschat. Een welgestelde jonge moeder houdt bij haar huishoudelijke klusjes de babyfoon binnen handbereik en raakt steeds meer in de stress. Naast de financiering door de NPS lijkt dit filmpje van tien minuten niets met Qui vive te maken te hebben.
Over de DVD:
Speelduur hoofdfilm: 95 minuten
Beeldformaat: 16:9
Regie: Frans Weisz
Muziek: Wim Mertens
Met: Kitty Courbois, Catherine ten Bruggencate, Pierre Bokma, Rijk de Gooijer, Hugo Haenen en Edwin de Vries e.a.
Distributie: www.paramount.nl of www.paramount.be
