REVIEW

Souad Massi

Dr. Longbeard & Marja | 26 februari 2004

Deb

Negenenveertig minuten muzikaal plezier. Dat is wat de CD `Deb` van Souad Massi ons brengt. Souad Massi is een Algerijnse zangeres met een betoverende stem en dito talent om zowel stemmingen als muzieksoorten te combineren.

Souad Massi - DebSouad is in 1972 in Algiers geboren in een zeer muzikaal Kabyle gezin. De Kabyle zijn een onderdeel van de Algerijnse minderheidsgroep van de Berbers. Algerije is sinds 1992 gewikkeld in een strijd met diverse fundamentalistische groepen. Souad mag van geluk spreken dat een studie Arabisch-Andalusische klassieke muziek haar formele opleiding op muziek gebied kan vormen in een land waar 42% van de vrouwen analfabeet is. Naast deze studie volgt ze een technische opleiding die haar uiteindelijk een baan bij de gemeente Algiers oplevert. Nog tijdens haar schooltijd treedt ze regelmatig op, zichzelf begeleidend op gitaar. Haar teksten zijn maatschappij kritisch en worden nog scherper als ze met een hardrock band door Algerije trekt. Ze trekt zich het lot aan van de vele onderdrukten in haar land, zowel bepaalde bevolkingsgroepen als vrouwen. Helaas verliest ze haar baan bij de gemeente als gevolg van haar voor Algerijnse begrippen vrijpostige uitlatingen. Als een wonder krijgt ze in deze moeilijke periode een uitnodiging om in Parijs mee te doen aan het Femme d`Algerie festival in 1999.

Dit festival biedt een podium voor alle onderdrukte vrouwen in het Algerije waar het fundamentalisme steeds sterker de kop opsteekt. De presentatie die Souad hier op dit festival neerzet maakt zo`n indruk dat ze een platencontract krijgt aangeboden. Haar eerste album met de titel "Raoui" - verteller -  bevat een mix van moderne en traditionele instrumenten die gebruikt worden om even zovele muzikale vormen als folk, de traditionele Algerijnse chaabi en flamenco met elkaar te combineren.

Souad verhuist permanent naar Parijs en in deze stad die al een sterke mix van culturen en hun muziek bevat, voelt ze zich in ieder geval muzikaal thuis. Haar tweede album "Deb" bouwt verder voort op de combinatie van Arabische, flamenco, fado,  traditionele gebeden en andere wereldmuziek. De gebruikte teksten, net als de muziek helemaal van Souads hand, zijn voor het overgrote deel in het Arabsich maar zijn moeiteloos te volgen vanuit de intonatie. Muziek blijft het universele communicatie middel.

De openingstrack en tegelijk het titelnummer "Deb", wat zoveel betekent als gebroken hart, begint met een tabla en vogelgeluiden en de typerende raga stoccato zang zoals we die kennen van onder meer Trilok Gurtu, hier nu gezongen door Edouard Prabhu. Wanneer Souad inzet  samen met de tabla ontstaat een nummer dat lang in het geheugen blijft hangen. Misschien wat commercieel, maar zeker niet te. "Moudja", de golf, is het enige nummer op de CD waar een deel in het Engels wordt gezongen. Gelukkig blijft het
beperkt en doet  het niets af aan het fijnzinnige, ietwat droeve nummer. In O mijn hart, "Ya Kelbi" komt Souads liefde voor de flamenco naar voren terwijl er tegelijk een strijkkwartet en diverse Braziliaanse percussie aan te pas komen.

Frans is de voertaal in "Passe le temps" en zo is ook de inspiratie van deze balad. De sfeer zou zo van Gainsbourg, Brassens  of een andere Grote Fransman kunnen zijn, compleet met tragische viool. De oud, de Arabische luit, speelt naast de oosterse viool een belangrijke rol in "Ghir Enta" , ik hou alleen van jou, dat als een soort tango wordt uitgevoerd. Ook al doet de titel wat oubollig aan, de combinatie van instrumenten en de zangstem maakt het een aangename tussenstop op weg naar "Ech Edani". Dit stuk is een rauwe
flamenco-rumba met een heel pakkende melodie en dat een extra 3dB op prijs stelt. Let op de derbouka drum in dit nummer.

Souad MassiEen vleugje Zap Mama komt om de hoek in "Yemma", mamma ik heb tegen je gelogen. Het begint met een door een telefoon opgenomen stem om daarna zang, oud en oosterse viool als hoofdbestanddelen te bieden. Mijn kleine jongen, "Yawlidi", is het meest opzwepende deel van de CD. Opzwepend door de combinatie van muziekstijlen die eigenlijk heel typerend voor de stad Parijs is. Congolees-Afrikaans, Caribisch en Noord-Afrikaans in een spannende mix. De Franse taalaccenten en de cello in "Le bien et le mal" geven de balad precies die kleine nuance om het heel pakkend te maken. De vrijheid, "Houria", is het onderwerp in deze buleria, een vorm van de flamenco. Wat meer ingetogen met gitaar en fluit is "Thegri", ik stuur een SOS. Hier valt de mooie opname op van de fluit. De negenenveertig minuten zijn alweer bijna om als "Bel el Madhi" begint. In dit nummer komen weer diverse al dan niet afrikaanse traditionele instrumenten en stromingen bij elkaar.

De tweede CD van Souad Massi en een kunstwerk. De lengte is precies goed, je verlangt na het luisteren naar meer. Net als een goede maaltijd eigenlijk.Rijk gevarieerd en niet zo zwaar dat je geen pap meer kunt zeggen na afloop.


EDITORS' CHOICE