REVIEW

Beethoven / Schubert

Jan Luijsterburg | 25 augustus 2005

Makers van audiofiele geluidsdragers in diverse formaten hebben een opmerkelijke voorkeur voor het opknappen van klassieke opnamen uit de jaren vijftig. Dit heeft te maken met de kwaliteiten van de analoge opnamen uit die tijd, maar ook met de typische kenmerken van de uitvoeringspraktijk in deze periode, waarin klassieke muziek een veel bredere populariteit genoot dan na de doorbraak van de popmuziek.

Beethoven / SchubertDirigent Charles Munch was een grootheid in zijn tijd. De twee overbekende symfonieen op deze XRCD werden opgenomen op 2 mei 1955 in Boston. De trend van het moment wat betreft klassieke muziek was traag en meeslepend. Een kleine vergelijking met andere uitvoeringen in huis van de Vijfde brengt enorme verschillen aan het licht.

Herbert von Karajan (een oude LP uit de serie zwarte Deutsche Grammophon opnamen van begin jaren 60) vergroot contrasten tot het extreme uit, zowel in tempo als in dynamiek. Hard is oorverdovend, zacht onhoorbaar, snel is supersnel en traag tergend.


Charles Mackerras integreert in zijn uitvoering met het Royal Liverpool Philharmonic anno 1992 het werken met specialisten van de authentieke uitvoeringspraktijk, als het Orchestra of the Age of Enlightenment, met wie hij prachtige Schubert opnamen maakte. Zijn Beethoven, uitgebracht door EMI, is levendig en bruisend, mijn favoriet uit het rijtje.

Munch is vooral interessant voor romantisch of nostalgisch ingestelde luisteraars, of anderen met specifieke muziekhistorische interesses. De opnamen maken duidelijk hoeveel er sindsdien veranderd is in de opvattingen over hoe dit klassiek repertoire gespeeld dient te worden. Zwaar, vet en meeslepend, het heeft zeker wat, in ieder geval veel sfeer. Maar naast moderne uitvoeringen wel erg bedompt en sloom.

De XRCD-technologie van JVC, die zicht uitstrekt van mastering van de opnamen tot de productie van het schijfje zelf, heeft geleid tot een fraai opgeknapt geluid, dat nog steeds herkenbaar is als oud, met een compacte orkestklank. Iets minder dynamisch dan tegenwoordig gebruikelijk, maar met veel detaillering en uiterst fraai klinkende houtblazers. De toepassing van stereo is, kenmerkend voor de vroege toepassingen van deze techniek, wat onnatuurlijk drastisch.

De illustraties in het chique uitgevoerde hoesje geven aan dat zowel de techniek als de dirigent besproken worden. Mijn Japans is helaas niet toerijkend om de inhoudelijke strekking van de toelichting te vatten. Ik herken alleen hier en daar een cijfer.

Aanvullende informatie:
Speelduur: 55:59 minuten
Label: JVC / BMG Classics JM-XR24027
Ludwig van Beethoven – Symphony No.5 in C Minor op. 67
Franz Schubert – Symphony No.8 in B Minor, D.759 "Unfinished"
Boston Symphony Orchestra o.l.v. Charles Munch


EDITORS' CHOICE