De tweelingbroers Timothy en Stephen Quay zijn een begrip in de kleine wereld van de stop-motion animatie. Hun onnavolgbare korte films werden voor deze schitterende DVD-uitgave gerestaureerd. Een duistere, nachtmerrieachtige wereld, veelal bevolkt door oude, kapotte poppen, komt hiermee in volle glorie tot leven in de huiskamer. 
De filmpjes van de Quays zijn geen gemakkelijke kost om naar te kijken. Ze vertellen zelden of nooit een samenhangend verhaal en staan daarmee haaks op de verwachtingspatronen van de gemiddelde kijker. De broers beschouwen hun kunst als verwant aan muziek en ballet, niet aan het vertellen van verhalen zoals gebruikelijk in films. Hun producent probeerde ze ooit tot meer toegankelijkheid te bewegen door literatuurverfilming te eisen, maar dan kozen ze juist weer voor niet-narratieve auteurs of voor het isoleren van een enkel beeld of idee uit een verhaal.
Dit zijn geen DVD’s om achter elkaar in zijn geheel te bekijken. Eerder ben ik geneigd een enkele film meerdere keren achter elkaar te draaien, met en zonder commentaar van de makers. Ze duren maximaal twintig minuten, dus dat kan gemakkelijk. Dat commentaar is geen overbodige luxe: het biedt niet zozeer een verklaring maar wel achtergrond die het kijken een extra dimensie geeft. (Alsof er al een gebrek aan dimensies was in deze films).
Muziek speelt meestal een essentiele rol. In de film waarin relatief weinig animatie voorkomt, In Absentia, wordt bijvoorbeeld de muziek van Karlheinz Stockhausen op een magistrale manier tot leven gebracht, wat een ongekende ervaring oplevert, die de componist tot tranen bracht.
Jan Svankmajer wordt als inspiratiebron genoemd – een film werd zelfs naar deze Tsjechische filmmaker vernoemd, maar de Quays maakten pas kennis met zijn werk toen ze al lang en breed hun eigen stijl gevonden hadden.
In het DVD doosje is naast de films, die je normaliter nog eerder in een museum dan in de schappen van een DVD-winkel zou verwachten, ook nog een bijzonder fraai uitgevoerd boekje te vinden, met foto’s en een compendium met begrippen die tezamen via een rondtrekkende beweging iets zeggen over het unieke, tijdloze universum van de Quay Brothers. Ik kan niet nalaten een zin te citeren uit de korte inleiding in het boekje, waarin een kijkadvies gegeven wordt. “De sleutel tot het werk van de broers, als die al bestaat, is het negeren van begrippen als ‘betekenis’. Probeer in plaats daarvan hun ingewikkelde innerlijke vibraties te voelen en laat hun dromerige beelden direct inwerken op het oog van de geest.”
Aanvullende informatie:
Speelduur: 135 + 119 minuten
Disk 1: The Cabinet of Jan Švankmajer (1984, 14 Min.) / This Unnameable Little Broom (1985, 11 Min.) / Street of Crocodiles (1986, 21 Min.) / Rehearsals for Extinct Anatomies (1987, 14 Min.) / Stille Nacht I - Dramolet (1988, 2 Min.) / The Comb (1990, 17 Min.) / Anamorphosis (1991, 14 Min.) / Stille Nacht II - Are We Still Married? (1992, 3 Min.) / Stille Nacht III - Tales From Vienna Woods (1993, 4 Min.) / Stille Nacht IV - Can`t Go Wrong Without You (1994, 4 Min.) / In Absentia (2000, 19 Min.) / The Phantom Museum (2003, 12 Min.)
Disk 2: Introduction by the Quay Brothers (2006, 20 min.) / Nocturna Artificialia (1979, 20 min) / The Calligrapher (1991, 20 min) The Summit (1995, 12 min) / Rehearsals for Extinct Anatomies in Scope (1987, 14 min) / In Absentia in Scope (2000, 19 min) / The Falls Excerpt (1980, Peter Greenaway, 5 min) / Archive Interview (2000), 28 min
Regie: Stephen Quay, Timothy Quay
Productie: Koninck Studios, BFI Production Board, Channel Four, Program for Art on Film, Keith Griffiths
Groot-Brittannie 1979-2003
Muziek: Zdenek Liska, Richard Walter, Leszek Jankowski, Karlheinz Stockhausen, Gary Tarn, Stefan Cichonski
Animatie: Stephen Quay, Timothy Quay
Extra: 24 p boekje, commentaar bij een deel van de films, een deel uit The Falls van Peter Greenaway waarin de Quay brothers spelen en twee interviews.
Uitgave: Moskwood
