REVIEW

Le quattro volte

Jan Luijsterburg | 27 april 2011

Wie onbevangen, zonder achtergrondinformatie naar deze film kijkt ziet een prachtig, ongerept landschap, met daarin een zieke herder die zijn laatste dagen met zijn geiten slijt. Het leven van de geiten krijgt net zoveel aandacht als dat van de herder en zijn hond. Verder worden traditionele feesten getoond, een processie, een feest ter ere van de bomen en we zien hoe houtskool vervaardigd wordt. Alles zonder woorden. 

Saai? Verre van! Calabrië, de teen van de Italiaanse laars, is schitterend. Het ontbreken van dialoog of muziek maakt je extra deelgenoot van de natuurlijke processen. De soms extreem lange shots zijn virtuoos gecomponeerd en duidelijk met oneindig geduld tot stand gebracht. De beelden en geluiden brengen de kijker in een haast tranceachtige toestand, de onthaasting is aanstekelijk. Tegelijk wordt je uitgenodigd zelf een betekenis te zoeken. Een interview met regisseur Michelangelo Frammartino en ook de trailer waarin de beelden wel van een toelichtende tekst voorzien zijn geven tal van aanknopingspunten, die samenkomen in de titel van de film, De vier keren

Frammartino baseert zich op de reïncarnatieleer van de Griekse wijsgeer en wiskundige Pythagoras. De mens heeft bijzondere kenmerken, maar is ook onlosmakelijk verbonden met dierlijke, plantaardige en minerale elementen. We hebben als het ware vier opeenvolgende levens in ons, die met elkaar zijn verweven. Als de herder sterft leeft hij voort in zijn geiten. Als een geitje de kudde kwijtraakt en sterft onder een boom verschuift de aandacht naar die boom, die vervolgens zijn bestemming vindt als minerale grondstof, houtskool. Om de kringloop der dingen te benadrukken begint de film met die laatste fase, in een wonderbaarlijk, zeer bewerkelijk traditioneel productieproces dat je dan nog helemaal niet kunt duiden. 

Ondanks de grote ambities is Le quattro volte licht van toon, met grappige, droogkomische momenten. In onze geürbaniseerde, van technologie doordrenkte tijd kan het geen kwaad om eens geconfronteerd te worden met de oorsprong van onze soort en de verbondenheid van ons wezen met de nauwelijks nog vindbare natuur. 

Aanvullende informatie:
Italië, Duitsland, Zwitserland, 2010   
Speelduur: 84 minuten
Regie en scenario: Michelangelo Frammartino
Productie: Philippe Bober, Marta Donzelli, Elda Guidinetti, Gabriella Manfré, Susanne Marian, Gregorio Paonessa, Andres Pfäffli
Camera: Andrea Locatelli
Montage: Benni Atria, Maurizio Grillo
Met: Giuseppe Fuda, Bruno Timpano, Nazareno Timpano
Extra: interview met de regisseur, 8 minuten; trailer
Uitgave: Lumière


EDITORS' CHOICE