Luisteren
Uitpakken, inbouwen, aanzetten. Groen lampje brandt, klasse A dus. Dit gaat warm worden. CDtje in de Planet, even luisteren of alles OK is. Eerste drie minuten: lijkt nergens op. Dan begint het, het geluid wordt interessanter. Misschien toch maar even blijven zitten. Na een half uurtje voegt mijn echtgenote zich bij mij (een ex-muzikante met goede oren en een totaal gebrek aan interesse in het soort zwarte dozen die mij opwinden). Vanuit de keuken gehoord klinkt dit niet slecht, he?. Nog een kwartiertje verder wordt het: Als je wil mag je hem kopen. Hoe, die lelijke labobak??? Tuurlijk, en zwijg nu. Ogen dicht en luisteren dus.
Die avond werd het later dan voorzien ...
Het eerste nummer op Turf van Luka Bloom is genoeg om dit versterkertje te karakteriseren. Een rollend, strak laag, een warme stem iets voor de luidsprekers geplaatst, en een gitaar vol kleur, dynamiek, en leven, met een mooi evenwicht tussen snaren en klankkast. Verder geen spoor van irritante randjes en andere symptomen van vervorming. Vergeleken hiermee klonk de mijn eigen LFD plat en kunstmatig. (Overigens is die LFD een goede referentie: hij wordt nog steeds gemaakt en kost ongeveer evenveel als een A18 kit met kast. Het is een 50W klasse AB MOSFET versterker met tegenkoppeling.)
Mary Blacks Columbus klonk ook mooi. De percussie was altijd mooi te volgen in een ruimtelijk en stabiel beeld. Alleen de cello op het einde was nog wat licht. Hoewel, de zeldzame keren dat ik dit echt beter heb gehoord waren met Krell/Apogee en ME Geithain installaties. Luide uithalen van de stem gingen moeiteloos, zonder enige stress. Ook dat ligt niet voor de hand.
Monteverdi`s Mariavespers (J.E.Gardiner op Archiv) dan. Een prachtige opname in de prachtige San Marco te Venetie. Individuele stemmen kregen nu heel duidelijk elk een eigen karakter en positie. Vroeger klonk deze CD altijd spectaculair in hifi-zin, maar nu was het domweg reeler, met als grappig effect dat het me nu duidelijk werd hoe idioot het eigenlijk is de klank van een enorme kerk te willen weergeven in een kleine kamer. Ik wil maar zeggen: dit schreeuwt om een paar Quad ESL-989s in een middelgrote zaal.
Het levendige, kleurrijke en natuurlijke midden en het mooie laag van de A18 vielen telkens weer op. Waar de LFD in het laag wat controle miste, deed de Hawk het net erg goed, met veel definitie en detail. Qua niveau zat het ook goed, behalve het diepste laag dat wat terughoudend leek (daarover straks meer). Voor het overige rolden de bastonen gewoon uit de elektrostaten. Even wennen, gewoon als ik was aan een meer amorf gerommel. Het hoog was initieel net niet van hetzelfde kaliber als het midden, hoewel minstens even goed als dat van de LFD. Het klonk nog steeds wat transistor-achtig. Qua klankbalans waren de meeste CDs en platen dik in orde, maar met sommige vond ik het toch nog iets te dun naar mijn smaak.
Nu is mijn Argo niet bepaald de beste voorversterker ter wereld, en er rees het vermoeden dat dit nu wel eens de zwakste schakel kon zijn. Snel even een Trichord Orca geleend (de feitelijke opvolger van de Argo HR), en inderdaad: het hoog werd fijnzinniger en vloeiend, en van enige koelheid kon er absoluut geen sprake meer zijn. Integendeel: het geluid was nu echt aan de warme kant, met een vol, rond en dieper laag. Ruimtelijke afbeelding ging nu echt goed, met mooie breedte en diepte, en dus werd het weer een avondje echt genieten.
Qua dynamiek was de A18 OK. Niet super-goed, maar dat was te verwachten met een kleine 20W en een niet echt gevoelige luidspreker. Opnieuw: de LFD deed het echt niet beter, en binnen de grenzen van zijn vermogen komt de A18 heel solide en onverstoorbaar over. En hoewel het hier om een versterker zonder tegenkoppeling gaat, met theoretisch hogere vervorming dus, wijst het mooie open en heldere middengebied net op een subjectief heel lager vervorming, zonder daarbij klinisch te worden.
Zelfs in klasse AB stand was het geluid heel erg goed. De LFD werd nog steeds moeiteloos overtroffen, en hoogstens was alles wat minder rustig dan in de A stand (of beeld ik mij dat in?). Ideaal voor dagelijks gebruik en voor weergave van DVDtjes en videos. Maar denk erom, als je serieus wil luisteren is een uurtje opwarmtijd na het omzetten van de schakelaar wel nuttig!
