REVIEWDenon

Denon DL 103 R

Kilian Bakker | 31 mei 2007 | Denon

De DL 103 werd geïntroduceerd in 1963 en is tot op de dag van vandaag verkrijgbaar. Het ontwerp van deze degelijke aftaster is zo tijdloos en betrouwbaar dat zowel de fabrikant als zijn afnemers trouw zijn gebleven aan het concept.

De historie van Denon kan worden terug getraceerd tot 1910, toen Frederick Whitney Horn (een Amerikaan) in Japan een bedrijf oprichtte voor het produceren van geluidsdragers. Uit dat bedrijf groeide Nippon Columbia, wat later fuseerde met een fabrikant van bandrecorders en platenspelers waardoor de onderneming uiteindelijk de naam Denon kreeg.

Recensie Goldring Elite en Denon DL 103R

De NHK (de Japanse BBC) had eind jaren `50 behoefte aan accurate en betrouwbare pick-up elementen. Het DL 103 Stereo Moving Coil element was het resultaat van een hechte samenwerking tussen de research-afdeling van Nippon Columbia en de NHK. Alhoewel de DL 103 zelf sinds 1969 in praktisch onveranderde uitvoering verkrijgbaar is heeft Denon ook vele varianten op het concept uitgebracht, van de DL 103S (uit 1974) tot de hedendaagse DL 103R en DL 103SA.

De standaard DL 103 heeft altijd een conische naaldtip met fijn profiel gehad. De audiofiele gemeenschap herkende begin jaren `70 al gauw de klankmatige kwaliteiten van deze sober ogende aftaster maar had nog wat moeite met het concept van een conische tip omdat de rest van de element-wereld overstapte op zogeheten `fine line` tippen. Daarnaast ging de lage compliantie lijnrecht tegen een andere ontwikkeling in: `low mass` waarbij men een zo laag mogelijke naalddruk wilde genereren (de ADC XLM (eXtreme Low Mass) had een naalddruk onder de 1 gram!). Van Low Mass is de audiowereld sindsdien wat teruggekomen maar de Fine Lines zijn populair gebleven. Daarom heeft Denon door de jaren heen enkele DL 103 versies met een hogere compliantie en een Fine Line tip uitgebracht. Overigens hadden lang niet alle aangepaste DL 103`s een andere tip want er werd hoofdzakelijk met aangepaste behuizingen en spoelen geëxperimenteerd.

Denon DL103

En dat brengt ons bij de DL 103R die volgens dat laatstgenoemde recept is ontworpen. De zwarte kunststof behuizing is bij de `R` versie van een laklaagje voorzien wat verder helpt bij het dempen van resonanties, aldus de fabrikant. Het klapstuk zijn de spoelen van de DL 103R, die uit `6 Nines` zuiver koperdraad zijn opgebouwd. De naaldtip is zoals gezegd de oude en vertrouwde conische tip met een afronding van 16,5 micron en de compliantie is een vrij lage 5 cu. Het frequentiebereik loopt van 20 Hertz tot 45 kiloHertz en de uitgangsspanning is 0,25 mV (de DL 103R maakt net als de standaard versie gebruik van een rasechte Alnico magneet). De eigen impedantie is 14 Ohm en een afsluitimpedantie van 50 tot 150 Ohm wordt aanbevolen. De DL 103R weegt 8,5 gram en het naalddrukbereik loopt van 2,2 tot 2,7 gram (Denon adviseert een nominale naalddruk van zo`n 2,5 gram).

Denon DL103

Denon verdient een compliment voor de naaldbeschermer die een perfecte pas heeft en tijdens de montage kan blijven zitten. Die montage is overigens vrij gemakkelijk en het uitlijnen van de `body` ten opzichte van de armkop dankzij de rechthoekige vorm zelfs een fluitje van een cent (wat ongetwijfeld te danken is aan het op professioneel gebruik gerichte ontwerp). De verpakking is goed doordacht: aan de binnenzijde van het Acryl deksel zit een een transparante drukplaat die het element zelfs op zijn plaats houdt wanneer beide schroefjes zijn verwijderd. Zekerheid voor alles. De survival-kit bestaat uit een naaldborstel, een instructievel (in Engels) en een `plotter` papier met de (van 1 tot 20 kiloHertz gemeten) frequentierespons die behoorlijk vlak verliep en + 0,5 dB was bij 20 kiloHertz. De vrij lage compliantie van dit element vraagt om een stabiele middelzware toonarm (lichtgewicht armen met `drinkrietjes` armbuizen zijn meestal ongeschikt). De Wilson-Benesh A.C.T. 0.5 bleek een goede aftast-partner te zijn.

MERK

EDITORS' CHOICE