Echt luisteren

En dan is het zover. Gewapend met een stapel SACD’s van onder meer Miles Davis, Stevie Ray Vaughn, Carel Kraayenhof en Yo Yo Ma wordt een ‘concert’ samengesteld van stukken. Alle platen op die van Carel Kraayenhof na zijn al lange tijd bekend in LP of CD versie. Maar mogen we die een-op-een vergelijken? Nee! Miles en Stevie zijn indertijd analoog op tape gezet als master en de overige gelijk met DSD op disk. De analoge tapes zijn gebruikt om daar weer DSD masters van te maken met gebruik van allerlei hulpmiddelen. Het gevolg is bijvoorbeeld dat Miles bijna zonder ruis is, terwijl de originele master bol staat van de ruis.

We luisteren dus naar geheel nieuwe opnamen in feite, maar wel van bekend werk. De XA777ES is uitgerust met een zestal Digital to Analogue Converters, DACs, die elk een van de zes kanalen voor haar rekening neemt. In stereo mode komen ze echter drie aan drie parallel in het geweer. En dat DACs enorm belangrijk zijn voor het uiteindelijke geluid weten we uit ervaring met onze eigen Audio Note DAC en de bijbehorende modificaties.

En dan het eerste stuk vanaf SACD. Het is Carel Kraayenhof met het deel ‘Presto’ uit het ‘Aconcagua’ concert voor bandeneon, strijkers en percussie geschreven door Astor Piazzolla. Een complex stuk dat door de heren van Polyhymnia schitterend is opgenomen voor PentaTone. In vergelijk met onze referentie met de 16bits 44,1KHz versie via de CEC CD speler, TacT RCS en AN DAC klinkt alles vloeiender, meer liquide. Vooral strijkers en de attack van de bandeneon hebben dit. Het lijkt alsof je meer naar achteren in de zaal zit. Het klinkt dus vooral anders. Mooi, heel mooi, maar anders. De klappen op de pauk die in het stuk voorkomen maken je niet aan het schrikken. De afbeelding van de pauk is er, alleen niet zo midden in je gezicht.

Dan Stevie Ray’s Texas Flood. De originele opname is niet best, maar heeft een hoog feestgehalte. Je hebt de neiging om door de kamer te gaan. Nu in de DSD bewerking mist Stevie dit. Blijven zitten en luisteren past nu meer. Alles klinkt weer mooi en mist de harde kantjes.

Experiment

Nu een experiment. We zetten Yo Yo Ma’s Appalachian Journey op. En wel de echte CD in de CEC en de SACD versie in de XA777ES. Met wat regelen kunnen beide versie gelijk lopen en met de TacT is het ingangsniveau naar de Meishu met –6dB aan te passen. Het is zo dus mogelijk een directe A-B vergelijking te maken tussen beide versies van de originele DSD opname. En wat blijkt? Er is verschil, maar heel weinig. En dat verbaast toch. Op de SACD versie staat geen 16bits versie dus een vergelijk van CD op CD is niet mogelijk. Het blijkt dus dat de DSD opname heel bepalend is.

Is dit een steek voor SACD of voor de XA777SE? Nee zeker niet. En het is zelfs een opsteker voor de 777. Want als we naar de kosten kijken wint de Sony met lengtes. Het prijskaartje van de Sony is namelijk ruim minder dan de helft van de andere set.

Een paar dagen later doen we weer een luistersessie, nu enkel met de XA777ES. Zoals altijd maken we van te voren en keuze uit wat er gedraaid gaat worden. Meestal beslaat het een ‘concert’ van anderhalf uur, de lengte van een echt concert. Zo lang kun je geconcentreerd luisteren zonder dat de aandacht verslapt. En na zo’n sessie voel je toch een lichamelijke vermoeidheid, zeker bij wat zwaarder werk zoals Mahler, Zappa of Coltrane. Maar bij de 777 luistert het lichter en minder vermoeiend. Toch echt zoals hierboven al is opgemerkt alsof je meer naar achteren zit. Of dat er minder gebruik is gemaakt van close-miking. Het effect is dus dat er meer lucht in de weergave zit.

Dat de XA777ES ook een heel goede 16bits 44,1 KHz CD speler is dient ook te worden vermeld. Eigenlijk kan het best andersom. De XA777ES is een heel goede CD speler die als bonus ook nog een fraaie SACD speler is.

Conclusie?

De SCD-XA777ES is een heel bijzonder apparaat. Robuust gebouwd met uitstekende componenten en met veel mogelijkheden. SACD weergave in stereo is bijzonder aangenaam en met een goede opname als bijvoorbeeld die op het PentaTone label een fantastische ervaring. Weergave van gewone CDs maakt duidelijk dat de XA777ES een topspeler is. En dan de belangrijkste vraag. Zou de 777 mogen blijven? Het antwoord is ronduit ja, zonder mitsen of maren.